Cultuurverandering realiseren, hoe pak je dat aan? (1/4)

Hebben jullie met je bedrijf een nieuwe missie en visie geformuleerd? Heb je een hernieuwde strategie? Herpositioneren gaat altijd gepaard met verandering. Een verandering van je boodschap en je marketing en communicatie, natuurlijk. Maar ook een verandering in je organisatie. Het kan zelfs zo zijn dat jullie, om je doelen te behalen, ook de bedrijfscultuur aan moeten pakken. Bijvoorbeeld omdat je sneller moet kunnen vernieuwen of digitaliseren vanwege de veranderingen in de branche. Of omdat je, mede door je heersende bedrijfscultuur, te weinig aantrekkingskracht uitoefent op nieuwe generaties. Hoe doe je dat? Hoe pak je zo’n cultuurverandering aan?

Voor ons boek Bouwen aan een sterk werkgeversmerk schreven Sascha Murk en ik ook een katern over cultuurverandering. We delen de tekst uit dit katern nu ook in meerdere blogs: dit inleidende blog, een blog over wat bedrijfscultuur eigenlijk is, een blog over hoe je een bedrijfscultuur kan veranderen en een blog over succesfactoren bij cultuurverandering.

Sociale innovatie
De branche staat aan de vooravond van ingrijpende veranderingen. Ontwikkelingen op het gebied van bijvoorbeeld automatisering, duurzame energie, verstedelijking en ICT hebben naar verwachting grote gevolgen voor hoe we in de nabije toekomst werken, wonen en leven. Om tot daadwerkelijke vernieuwing te komen moeten veel organisaties fundamenteel veranderen. Ze moeten in staat zijn continu te innoveren. Belangrijk om je daarbij te realiseren: het innoverend vermogen van organisaties wordt maar in beperkte mate bepaald door de aanwezigheid van nieuwe technieken en technologische kennis. Innovatieve manieren van organiseren, managen en (samen)werken – ook wel bekend als sociale innovatie – zijn minstens zo belangrijk om je innovatie- en concurrentievermogen te bevorderen. Voor de toekomst- bestendigheid van je bedrijf is het dus belangrijk te investeren in technologie én mensen, want dát biedt nieuwe kansen. Brancheverenigingen maken zich hier ook hard voor. Techniek Nederland startte bijvoorbeeld het Programma Sociale Innovatie. Dit programma is erop gericht bedrijven te helpen hun arbeidsorganisatie zo in te richten dat de arbeidscapaciteit en het talent van de vakmens optimaal benut wordt.  

Niet makkelijk, wél mogelijk

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: een cultuurverandering realiseren is niet makkelijk. Een bedrijfscultuur vormt en ontwikkelt zich door de jaren heen en heeft vaak diepe wortels in je organisatie en onder de medewerkers. Die cultuur veranderen kost tijd en gaat 100% zeker gepaard met weerstand.

Verandering mogelijk maken

Dat gezegd hebbende: het kán wel. Soms gaat een (gedeeltelijke) cultuurverandering door omstandigheden zelfs sneller dan verwacht. Denk bijvoorbeeld aan de coronacrisis. Bedrijven die achterliepen met digitalisering en die anti-thuiswerken waren, moesten plotseling om, en ineens lukte het om heel snel beslissingen te nemen en die nieuwe manier van werken in te voeren. Een nieuwe directeur of manager kan ook veel invloed uitoefenen op de cultuur en een verandering sneller mogelijk maken.

Soms kiezen bedrijven ervoor om, naast het bestaande bedrijf, een nieuw bedrijf op te richten. Om óók met de bedrijfscultuur een nieuwe start te maken. Bijvoorbeeld om de (door)ontwikkeling van nieuwe producten of diensten te versnellen. Zo ontstond het bedrijf BINX. Het doel: de beste UAV-GC bouwer worden. Een nieuw bedrijf bood de mogelijkheid de cultuur en werkwijze compleet opnieuw op te bouwen vanuit die ambitie. Het verhaal van BINX kun je lezen in het boek Bouwen aan een sterk werkgeversmerk.

Vier blogs over cultuurverandering

In deze reeks blogs gaan we dus in op hoe bedrijfsculturen tot stand komen en wat succesfactoren zijn voor een geslaagde cultuurverandering. Cultuur is namelijk een instrument waar je zelf invulling aan kunt geven. Cultuur gaat over aangeleerd gedrag. Als het ooit is gelukt om bepaald gedrag aan te leren, is het ook mogelijk om ánder gedrag aan te leren. Gedrag verandert de cultuur, niet andersom.

__

Dit artikel schreef ik samen met Sascha Murk. Wij helpen organisaties zich onderscheidend te positioneren en helder te profileren en adviseren en begeleiden bij de veranderingsprocessen die daarmee gepaard gaan. Wil je meer weten over onze aanpak? Neem contact met mij op, we vertellen je graag meer.