Wat je functie ook is, iedereen schrijft. De een natuurlijk (veel) meer dan de ander, maar aan schrijven ontkomt niemand. Denk maar aan offertes, plannen van aanpak, e-mails, updates op LinkedIn of Facebook, een blog of een tekst voor een website of brochure. Natuurlijk wil je dat die tekst lekker leest, al is het maar omdat het anders afleidt van de inhoud. Maar hoe doe je dat? Ik geef je hieronder 3 tips die je direct kunt toepassen in je eigen tekst.
In al die jaren dat ik nu actief ben als tekstschrijver voor de bouw-, installatie- en vastgoedbranche heb ik al heel wat teksten gezien. Er zijn veel factoren die bepalen of een tekst lekker leest en in dit blog licht ik er 3 uit. De reden: ik kom ze heel vaak tegen en het maakt een enorm verschil in leesbaarheid als je hierop gaat letten tijdens het schrijven.
- Het gebruik van de 3de persoon
- Overbodige zinsdelen en woorden
- Ouderwets taalgebruik
Een paar (fictieve) zinnen om duidelijk te maken wat ik bedoel:
De producten, welke Janssen en zn. zelf samenstellen in de fabriek, worden te allen tijde stevig verpakt, teneinde schade tijdens het vervoer te voorkomen.
Gezien het feit dat de producten door Bakker en Co zelf worden geproduceerd, dienen leveranciers tijdig te leveren, hetgeen ook zo staat aangegeven in de voorwaarden van Bakker en Co.
Hopende u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd, verblijf ik.
De woning, die men via de makelaar kan kopen, is energiezuinig alsook comfortabel.
Wat gaat er hier ‘mis’?
3de persoon versus 1ste en 2de persoon
Allereerst die 3de persoon. Schrijf jij in teksten ook de naam van je bedrijf of ‘zij’ en ‘haar/zijn’ in plaats van ‘wij’? Dat komt in teksten waar je bedrijf de afzender van is erg afstandelijk over. Daarbij gebruik je door die 3de persoonsvorm vaak meer hulpwerkwoorden zoals worden, zullen en kunnen, waardoor de tekst minder vlot leest.
Hieronder de woorden die ik bedoel vetgedrukt:
De producten, welke Janssen en zn. zelf samenstellen in de fabriek, worden te allen tijde stevig verpakt, teneinde schade tijdens het vervoer te voorkomen.
Pas ik dat aan dan wordt de zin:
De producten, welke wij zelf samenstellen in de fabriek, verpakken wij te allen tijde stevig, teneinde schade tijdens het vervoer te voorkomen.
Nog bepaald geen ideale zin, maar daar kom ik zo op.
Overbodige zinsdelen en woorden
Overbodige zinsdelen en woorden komen vermoedelijk verrassend veel vaker voor in je teksten dan je denkt. Het gebruik ervan is vaak ingesleten. De hulpwerkwoorden die ik hierboven noem (kunnen, zullen, worden) vallen hieronder, maar ook een zinsdeel zoals ‘Gezien het feit dat…’ Het verwijst ook vrijwel nooit naar een echt feit.
Hieronder de woorden die ik hier en bij punt 1 bedoel vetgedrukt:
Gezien het feit dat de producten door Bakker en Co zelf worden geproduceerd, dienen leveranciers tijdig te leveren, hetgeen ook zo staat aangegeven in de voorwaarden van Bakker en Co.
Pas ik dat aan dan wordt de zin:
Omdat wij onze producten zelf produceren, dient u tijdig te leveren, hetgeen ook zo staat aangegeven in onze voorwaarden.
Opnieuw nog bepaald geen ideale zin, maar daar kom ik zo op.
Ouderwets taalgebruik
Naast die 3de persoon en overbodige woorden kom ik vaak ouderwetse woorden tegen in teksten van bouwbedrijven, installateurs, leveranciers van bouwmaterialen en andere bouwgerelateerde bedrijven. Ik weet niet waarom dit zoveel gebeurt. Misschien om meer ‘zwaarte’ aan de tekst te geven. Of omdat we denken dat het professioneler klinkt. Het tegendeel is echter veelal het geval. Voorbeelden van ouderwetse woorden en hun meer moderne variant zijn (meer voorbeelden vind je op de website van Onze Taal):
- Indien: ‘als’ of ‘wanneer’
- De producten welke: ‘de producten die’
- Hopende u hiermee: ‘Ik hoop u hiermee’
- Alsook: ‘net als’, ‘en (ook)’, ‘of (ook)’
- Betreffende: ‘over’
- Hetgeen: ‘wat’, ‘dat wat’
- Men: ‘mensen’, ‘u’
- Teneinde: ‘om’
- Te allen tijde: ‘altijd’
- Dienen: ‘moeten’ (als dat te onaardig klinkt, ‘vragen wij u’)
- De wijze waarop: ‘de manier waarop’
- Hetgeen: ‘wat’
- Opdat: ‘zodat’
- Thans: ‘nu’
- Geheel: ‘heel’
Wat gebeurt en nu met de zinnen als we de drie tips allemaal toepassen?
Oud:
De producten, welke Janssen en zn. zelf samenstellen in de fabriek, worden te allen tijde stevig verpakt, teneinde schade tijdens het vervoer te voorkomen.
Nieuw:
We verpakken de producten die wij zelf samenstellen in de fabriek altijd stevig, om schade tijdens het vervoer te voorkomen.
Oud:
Gezien het feit dat de producten door Bakker en Co zelf worden geproduceerd, dienen leveranciers tijdig te leveren, hetgeen ook zo staat aangegeven in de voorwaarden van Bakker en Co.
Nieuw:
Omdat wij de producten zelf maken, vragen wij u om tijdig te leveren, zoals ook staat aangegeven in onze voorwaarden.
Oud:
Hopende u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd, verblijf ik.
Nieuw:
Ik hoop dat ik u zo voldoende heb geïnformeerd. Neem bij vragen gerust contact met mij op.
Oud:
De woning, die men via de makelaar kan kopen, is energiezuinig alsook comfortabel.
Nieuw:
De woning, die u via de makelaar koopt, is energiezuinig en comfortabel.
Of, omdat particulieren zelden spreken van een woning:
Het huis, dat u via de makelaar koopt, is energiezuinig en comfortabel.
Hoe kun je deze valkuilen vermijden?
Hoe voorkom je het gebruik van de 3de persoon, overbodige zinsdelen en ouderwetse woorden? Simpel: door je tekst hardop voor te lezen aan je denkbeeldige ontvanger. Zodra je de tekst hardop voorleest merk je namelijk vanzelf welke woorden wel en niet passen en of de zinnen lekker lopen. Ga maar na: in een verkoopgesprek praat je nooit over je bedrijf in de 3de persoon, dan zeg je gewoon ‘wij’. Je zegt niet ‘teneinde’, ‘hetgeen’, ‘indien’ of ‘alsook’, je zegt gewoon ‘om’, ‘wat’, ‘als’ en ‘en’.
Dus mijn 3 tips: vermijd de 3de persoon en ouderwetse woorden en verwijder alles wat overbodig is.
Succes! En blijf je toch worstelen met een zin? Voeg deze toe in de reacties, ik denk graag mee.